De voorbije jaren duiken meer en meer stemmen op die opperen dat de grote pestplaag, die aan miljoenen mensen het leven kostte tijdens de Middeleeuwen, helemaal niet de schuld was van ratten zoals wordt aangenomen maar eerder luizen of zelfs uit het verre oosten geïmporteerde cavia’s. Laat dat even bezinken als je zo een pluizenbol in huis hebt. Ik geloof er persoonlijk echter geen snars van, sinds ik als kind Lady en de vagebond zag ben ik er heilig van overtuigd dat ratten boosaardige hufters zijn. Ook bij Asobo Studios zijn ze die mening duidelijk toegedaan, want de schurftige knaagdieren spelen een centrale, ranzige rol in hun Plague Tale, één van de meest ambitieuze stealth horror games die we de voorbije jaren te spelen kregen.
de hoofdrollen in deze groteske nachtmerrie zijn weggelegd voor tienermeisje Amicia en haar jongere broetje Hugo. Broer en zus De rune behoren tot een familie van edelen in het Frankrijk van de veertiende Eeuw. Dat het in die tijdsperiode niet bepaald gezellig vertoeven was is een understatement waar het spel je maar wat graag mee confronteert. De ratten die ziektes verspreiden, de viezigheid, het gevaar van de Franse Inquisitie, het zijn stuk voor stuk elementen die bijdragen aan een beklemmende sfeer. De juxtapositie ligt er uiteraard in dat de personages die door al die horror heen moeten twee kinderen zijn, een jonge tiener en een jongetje van vijf, onschuld in een gruwelijke wereld. Dat gegeven van licht dat door de duisternis moet bewegen maakt A Plague Tale extra doeltreffend. Vergelijk het met Ellie die in The Last of Us beetje per beetje haar onschuld verloor door de horror die ze moest doorstaan, hetzelfde overkomt ook Amicia en Hugo in A Plague Tale die niet voor niets de subtitel Innocence draagt. Dit is een spel dat draait om onschuld die beetje per beetje verbrijzeld wordt door de dingen die de jonge protagonisten moeten ondergaan om te overleven. Zeker in het geval van Amicia vervaagt het kinderlijke licht beetje per beetje in de duisternis, er zit niks anders op dan volwassen worden om haar jonge broertje te beschermen van de Inquisitie die hem voor één of andere duistere reden in handen wil krijgen.
A Plague Tale liet op mij een stevige indruk na met een uitgekiend gevoel voor sfeerschepping en dramatisch tempo. Het is een game die er geen doekjes om windt omdat de hoofdpersonages toevallig kinderen zijn, vergeet het. Het is vuil, en goor en angstaanjagend. De game is ook initieel erg terughoudend wanneer het op de ratten aankomt. In de eerste uren zie je vooral het resultaat van de ranzige knaagdieren in de vorm van aangevreten lijken en dergelijke en dat gaat uiteraard behoorlijk onder je huid zitten. Het resultaat van die aanpak is dat je al de stuipen op je lijf krijgt van die beesten nog voor je ze daadwerkelijk ziet en wanneer je ze dan onvermijdelijk op je pad treft zie je ze daadwerkelijk zoals de makers willen dat je ze ziet, als een zwerm van klauwen en tanden waar je maar best heel bang voor kunt zijn. De ratten in A Plague Tale blijven , deels omwille van die opbouw, heel de game aanvoelen als iets waar je maar beter een gezonde angst voor kan hebben, De manier waarop de muziek met enerverende snaargeluiden duidelijk maakt dat ze er zijn, het agressieve gepiep en de manier waarop ze uit alle hoeken en kieren gestroomd komen met als enige doel alles op hun pad te verslinden. De ratten in A Plague Tale zijn de meest effectief angstaanjagende antagonisten die ik in lange tijd in een horror-game gezien heb.
Natuurlijk zou A Plague Tale geen goede game zijn als je niet de mogelijkheden kreeg om de gevaren te trotseren. Vuur is daarin uiteraard je beste wapen en dat betekent dat het van levensbelang is om met vuurkorven en toortsen veilige havens van licht te maken waar de bijtende beestjes je met rust laten. Zelfs dan blijft het een visueel creepy gegeven met de honderden ratten die uitdagend met hun bijtende tanden om je heen in de duisternis wachten, hopend dat je licht uitdooft zodat ze je kunnen verscheuren. Naast uitdokteren hoe je de ratten kunt omzeilen met behulp van je omgeving en vuur is A Plague Tale uiteraard ook een traditionele stealth-game wanneer je met de menselijke tegenstanders van de inquisitie te maken krijgt. Amicia is een frêle jonge meid waar je niet van kan verwachten dat ze even op een paar mannen af kan lopen en die tegen de grond meppen, dus behoedzaam te werk gaan is de boodschap. Sluipen en verstoppen en afleidingen creëren is wat je dus moet doen om de soldaten en monniken van de Inquisitie te omzeilen. Dat is uiteraard heel erg oldschool wanneer je het puur op vlak van gameplay gaat bekijken, maar de game bezit zoveel cinematografische flair dat je daar met gemak overheen kijkt. De gameplay staat hier ten dienste van de ervaring, en niet andersom. Tekenend is ook, en misschien is dat enigszins een minpunt, dat de game eigenlijk niet zo moeilijk is. Ik snap heus wel dat de makers je niet heel de tijd uit de ervaring willen halen en je steeds laten herspelen,,maar je kan opperen dat de game daardoor niet uitdagend is. De vraag is echter, moet dat ook? Ik maakte eerder al een vergelijking met The Last of Us, maar er valt heus ook wel een parallel met Hellblade: Senua’s Sacrifice te trekken. Ook dat is een game die je nauwelijks uitdagend kan noemen, maar die zo hard inzet op de sfeer en de ervaring dat het er gewoon niet toe doet dat de gameplay de lat niet al te hoog legt. Ik wil heus geen tweede Agony die zo frustrerend is dat alle sfeer en horror vervangen wordt door frustratie, geloof me. In dat opzicht vind ik het dus net leuk dat dit een game is die me als hoofdpersonage, hoe zwak ook, mogelijkheden geeft om me te verdedigen. Dat je een katapult krijgt waarmee je tegenstanders kan verdoven of soms zelfs hun schedel laten barsten is dus iets waar ik behoorlijk blij mee ben. Klonk dat fout? Nou hoe je dan maar vast aan de takken van de middeleeuwse eik, want herinner je nog die ratten? Ik zei eerder al dat het een horde van tanden en klauwen is die alles op hun pad verscheuren. Nou, dat kan dus ook in je voordeel werken tegenover menselijke tegenstanders. Wat denk je dat er gebeurt wanneer je met je katapult de lantaarns van je belagers kapot schiet denk je? Nou, dan krijg je dus geschreeuw en bloed en het geluid dat ratten maken wanneer het diner geserveerd is.
Uiteraard is dat geen trucje dat je steeds kan blijven toepassen, latere tegenstanders beschermen hun lantaarns beter of dragen een stevige helm, maar ook dan blijft dit een game die je de tools blijft geven om de gevaren te blijven trotseren. Je kan vlotjes je katapult upgraden of je inventory uitbreiden en krijgt beschikking tot chemische substanties die je heel wat voordeel op kunnen leveren. Benzine laten ontbranden? een bijtend zuur op de helmen van soldaten mikken? een soort middeleeuwse flashbang gebruiken of een lokmiddel voor ratten gooien? In A Plague Tale kan het allemaal en die mogelijkheden in je arsenaal benutten om uit hachelijke situaties te ontsnappen is een groot deel van de pret.
Het audiovisuele aspect van een game is iets waar ik niet al te vaak op in ga, maar ik heb het gevoel dat ik dat bij deze A Plague Tale echt wel moet doen want mijn god, wat ziet deze game er indrukwekkend uit zeg. De game gaat van bijna kleurloos wanneer de horror onheilspellend op de loer ligt naar barstend van de warme kleuren op rustige momenten, constant gecomplimenteerd door indrukwekkende licht en schaduw-effecten. Koppel dat aan een erg atmosferische muzikale begeleiding door dezelfde componist die eerder al Vampyr en de Freedom Cry expansie van Black Flag voor zijn rekening nam, en je krijgt één van de indrukwekkendste audiovisuele prestaties van het jaar.
A Plague Tale; Innocence is een unieke mengelmoes van stealth, puzzels en horror die zo ontzettend goed werkt dat het haast adembenemend wordt. Het is pakkend, angstaanjagend en sfeervol. A Plague Tale is niet alleen één van de meest memorabele games van het jaar, het is gewoon één van de meest memorabele van deze consolegeneratie.
