Gisteren hielden we nogal abrupt halt bij Batman Forever in de grote retrospectieve van Batman’s avonturen in de bioscoop. Vandaag gaan we dan ook gewoon op datzelfde elan verder en hebben we het over de ondergang en wederopstand van de vleermuis en kijken we uiteraard ook eventjes naar de toekomst.
Batman & Robin
Het eerste wat altijd ter sprake komt als het over dit “cinefiel hoogstandje” gaat zijn uiteraard de tepels. Op zich heb ik niks tegen een leuk stel tepels, ook ik kan wel eens giechelend te vinden zijn in de buurt van de koelruimte van de supermarkt op een warme zomerdag, maar fucking tepels horen niet op de batsuit!!! Toen Batman-bedenker Bob Kane de nieuwe suits zag zou die naar verluid kwaad van de set zijn opgestapt. De uitleg van Joel Schumacher over de reden waarom die tepels uberhaupt op de suits van Batman en Robin te vinden zijn is een klassiekertje. Volgens Schumacher is de anatomie van het borststuk van de suits gemodelleerd naar dat van Griekse standbeelden, de bedoeling was dan ook om Batman & Robin een erotische uitstraling te geven. Helaas was Schumacher vergeten dat de oude Grieken bekend staan als uitvinders van anale seks en bijgevolg zaten George Clooney en Chris O’Donnel opgescheept met de meest nichterige superheldenkostuums ooit. Uiteraard werd Batman & Robin niet unaniem afgekraakt omwille van die tepels, maar ze vormden in elk geval een in het oog springende kers op de taart. Waardoor ging Batman & Robin uiteindelijk op zijn bek? Ik vermoed vooral door een combinatie van extreem haastwerk en hebberigheid. Forever bleek een kaskraker voor Warner en de sequel moest er dan ook erg snel gaan komen, te snel. Tevens was het de meest gesponsorde film ooit op dat moment. Diverse producenten zoals McDonalds hadden een stevige duit verdiend aan merchandising voor Forever en plots wilde iedereen een graantje meepikken. Het probleem was dat speelgoedproducenten effectieve inspraak kregen in het design van de film, wat bijvoorbeeld verklaart waarom Batman’s Batmobile nu plots een lichtgevende cabrio geworden is. Chris O’Donnel was verrassend openhartig na het inblikken van de film door te verklaren dat het aanvoelde alsof hij een grote speelgoedreclame aan het opnemen was. In de eindscénes van de film hebben Batman en Robin plots een volledig andere suit met zilveren accenten zonder dat daar ook maar enigszins een uitleg voor gegeven is. Dat komt omdat die uitleg simpelweg niet in het script staat. Plots hebben beide personages nieuwe suits omdat dat nou eenmaal nieuwe speelgoedpoppetjes oplevert.
Ook de toevoeging van Batgirl was volledig commercieel geïnspireerd en nogmaals een schamele poging om ook bij meisjes een publiek te vinden nadat gebleken werd dat we met zijn allen liever Robin op zijn zeurderige smoel zouden slaan dan er bij zwijmelen. Moet ik verder gaan? Wat dacht je dan van het script dat Akiva Goldsman wist af te leveren. Die man krijgt tot op de dag van vandaag nog steeds haatmail voor dit script en dat is volledig terecht lijkt me. Het hele scenario bestaat voor zestig procent uit flauwe oneliners die vooral betrekking hebben tot ijs en planten en voor veertig procent uit van de pot gerukte ridiculiteit. Poison Ivey en Mr Freeze sluiten een alliantie waarbij de één een nieuwe ijstijd wil ontketenen en de ander de wereld wil laten overwoekeren door planten. Compatibel paar die twee, dat is zeker. Tenslotte zit de film gewoon boordevol idiote zaken zoals Batman die met een gepersonaliseerde bankkaart probeert te shoppen en komt op die manier erg dicht in de buurt van camp, maar gaat uiteindelijk gewoon uit de bocht. Het is teveel. Van de grote actiescénes die opgenomen werden in de grootste studio van Warner en er ook uitzien alsof ze opgenomen werden in een grote hal met ijs dat er uitziet als plexiglas tot de toevoeging van Bane.
In de comics is Bane een extreem intelligente gigant, de enige die Batman ooit te slim af was en de rug van Bruce Wayne kon breken. In deze film is Bane een opgepomp bruut schoothondje dat gromt alsof hij last heeft van hersenbeschadiging. Hij ziet eruit als een slecht actionfigure. Schumacher verklaarde achteraf dat een kind van vijf hem uit moest leggen wie Bane was, ik denk dat dat kind creatief consulent was voor nagenoeg de hele productie. Sinds het maken van de film hebben nagenoeg alle betrokken partijen toegegeven dat Batman & Robin geen goede film is en sommigen hebben zich zelfs openlijk verontschuldigd bij de fans. George Clooney heeft tot op heden een foto van zichzelf in de Batsuit op zijn kantoor hangen om hem eraan te herinneren niet louter voor het geld een film te doen.
De moeilijke jaren
Batman is een icoon en dat krijg je niet zo maar klein. Toch hakten de overweldigend negatieve commentaren en de slechte resultaten aan de kassa er hard in bij Warner. Er werd reeds druk gewerkt aan de voorbereiding van de nieuwe film Batman Triumphant toen Warner de stekker uit het project trok. Als je de plannen er op naslaat die de makers in gedachten hadden, kun je deze beslissing enkel toejuichen. Schumacher zou terug in de regiestoel kruipen en Clooney in de suit van Bats en voor de vijanden waren Nicolas Cage gepland als Scarecrow en waren er geruchten over Madonna in de rol van Harley Quin. Een ijskoude rilling loopt over mijn rug wanneer ik die laatste zin herlees. Gelukkig wilde Warner geen verdere verliezen leiden aan een film waarvan de titel wel heel ironisch klonk en er werd dan ook besloten Batman even in het vriesvak te plaatsen. De flauwe woordgrappen van Batman & Robin hebben duidelijk ook hun effect op dit artikel.
Batman is een icoon en Hollywood blijft Hollywood, dus werd er achter de schermen in het begin van het millennium wel moeite gedaan om Batman terug naar het grote scherm te brengen. De broertjes Wachowski werden na hun succes met The Matrix gepolst of ze interesse hadden om opnieuw wat duisternis in Gotham te pompen, maar die kozen uiteindelijk voor de twee sequels op de Matrix. Wat in retrospectieve ook niet de meest geïnspireerde keuze bleek, maar dit even volledig terzijde. In de tweede helft van het vorig decennium werd de toon echter serieuzer. De fans leken opnieuw klaar voor Batman en de honger bij Warner om Batman volledig te rebooten bleek groter dan ooit. Clint Eastwood werd erg lang het hof gemaakt om een serieuzere Batman-film te maken met een oudere acteur in de hoofdrol in een prent die stilistisch gezien zou aan gaan leunen bij de Dark Knight Returns comic van Frank Miller. Uiteraard is het spijtig voor de fans dat we nooit te zien zullen krijgen wat voor visie een meester als Eastwood in een Batman-film zou stoppen. Misschien had hij wel zelf de cape en cowl aangetrokken en jazz laten spelen tijdens de actiescenes. Dat zullen we echter nooit weten want ook die onderhandelingen kwamen tot niets concreet. Vermoedelijk begon Warner op dat moment behoorlijk gefrustreerd te worden en daarom werd een regisseur aangezocht met een minder indrukwekkend palmares, maar wel tonnen potentieel. Christopher Nolan. Er zijn weinig filmmakers die zo stevig door Hollywood omhelst werden na een debuut dan Christoper Nolan, maar weinig regisseurs debuteerden dan ook met zo een slim en origineel pareltje als Memento. Ook zijn tweede film Insomnia wist hoge ogen te gooien en zodoende werd Nolan erg snel gegeerd voor het echt grote werk, een filmreeks als Batman.
Batman Begins
Persoonlijk heb ik een intense haat/liefde verhouding met de drie Batman-films van Christopher Nolan. Ik ben enorm fan van de films die Nolan gemaakt heeft. Films aarden in realisme, maar er bombastische trekjes in verwerken, dat maakte van bijvoorbeeld Inception een klein meesterwerk. Ook Batman Begins trok voor de grote reboot de kaart van realisme, maar ik zie het nog steeds als een alternatieve kijk op Batman. Nolan’s visie op Gotham en Bruce Wayne is zo fel verwijderd van wat ik me herinner van de stripverhalen dat het wat moeite vergt om als fan de klik te maken. Eens je als fan van Burton’s gotische sprookjeswereld de klik kunt maken, ontplooit Batman Begins zich echter wel als een erg succesvolle doorstart voor een franchise op sterven na dood. Het bijna maniakale perfectionisme van Nolan die weigerde een second unit te gebruiken en persoonlijk elke opname wilde leiden, leverde een film op die fans voor het eerst in jaren terug naar adem deed happen. Christian Bale leverde zonder enige discussie ook de beste Batman sinds Michael Keaton op. Bale heeft altijd al de reputatie gehad van een intense acteur te zijn die voluit voor een rol gaat en dat was ook in dit geval een feit. Toen de man gecast werd als Bruce Wayne woog hij een schamele 54 kilogram omdat hij zichzelf uitgehongerd had voor een rol in een kleine independent productie. In de maanden daarna kwam hij dankzij een combinatie van training en een aangepast dieet bijna 45 kilogram aan, waarvan het meeste uit spiermassa bestond. Bale is gewoon een beetje gek, wat hem de geknipte man maakt om een hevig getroubleerde figuur als Bruce Wayne gestalte te geven.
The Dark Knight
Sequels op een succesverhaal zijn altijd lastig. Batman Begins wist ontzettend veel mensen hun verwachtingen te overstijgen, maar voor The Dark Knight lagen de kaarten uiteraard anders. Na het succes van Begins en The Prestige stond Christopher Nolan op de A-list van Hollywood. Hoe goed Batman Begins ook was, de prent miste duidelijk de aanwezigheid van een grote bad guy. Iedereen wist dat die er in The Dark Knight wel ging zijn in de vorm van de Joker en ruime tijd voor de productie van start ging schoot de hypetrein dan ook in actie. Dit brengt me onvermijdelijk bij Heath Ledger. De dag dat Ledger aangekondigd werd als nieuwe Joker leek het internet in brand te staan. Niemand leek te geloven dat iemand die vooral bekend stond als homoseksuele cowboy of leuk snoetje uit doorsnee romantische komedies op overtuigende wijze gestalte zou kunnen geven aan de clown prince. Uiteraard weten we ondertussen allemaal wat het uiteindelijke resultaat was. Ledger sloot zich maanden voor de productie van start ging op in een hotelkamer en vulde daar een dagboek vol gedachtegangen van het personage. Geniale mensen die alzheimer krijgen stond hoog op het lijstje van favoriete zaken van Ledger’s personage. De manier waarop Ledger zichzelf in het personage verloor leverde een verbluffend personage op. Een psychoot die boordevol waanideeën zit en oprecht eng is in al zijn onberekenbaarheid. Hij maakte zichzelf het personage eigen en wist in tegenstelling tot Nicholson wel een eigen stempel te drukken, helaas werd het hem ook fataal. Is de depressie en het verkeerde gebruik van pillen een rechtstreeks gevolg van de veeleisendheid die hij zichzelf oplegde door de rol op die manier aan te pakken? Misschien wel, misschien niet. Zeker is wel dat zijn prestatie in The Dark Knight de film naar een nog hoger niveau tilt en dat de postume Oscar die hij ervoor kreeg heus niet uit medelijden was. Zelfs als je Ledger, hoe moeilijk ook, even wegdenkt uit The Dark Knight zie je een betere film dan de voorganger. Nolan’s aanpak van actiescénes is stukken beter uitgewerkt en de toon van de film is veel intelligenter dan het originverhaal uit Begins. Door de dood van Ledger en de vele kritiek op het geweld wordt vaak genegeerd hoe goed die film in elkaar zit als Batman-film. Toen de film uitkwam werden er alleen al in Engeland 200 klachten ingediend omwille van enkele gewelddadige scenes en de burgemeester van het Turkse stadje Batman diende klacht in omdat de makers geen toestemming gevraagd hadden de naam van zijn stadje te gebruiken.
The Dark Knight Returns
Na The Dark Knight namen de verwachtingen onrealistische proporties aan en dat verklaart waarschijnlijk waarom veel filmfans ietwat teleurgesteld zijn door dit slotstuk in de trilogie. Zowel Tom Hardy als Anne Hathaway lazen niet eens het script voor ze toezegden om mee te werken en Hathaway dacht oorspronkelijk zelfs de rol van Harley Quin te gaan spelen. Niet dus, het werd Catwoman, wederom een herinterpretatie van een iconische rol. Uiteraard werd Hathaway te veel vergeleken met de rol van Michelle Pfeiffer en daardoor werd haar ietwat onderkoeld gespeelde inbreekster niet meteen op gespin onthaald door het grote publiek, maar in Nolan’s visie zou de Catwoman uit Batman Returns gewoon geen plaats hebben. Ook een onherkenbare Tom Hardy werd ietwat lacherig onthaald omwille van de stem van het personage, maar hij zette een Bane neer die dicht bij de comics stond. Zijn Bane is tenminste een complex personage waar Batman een stevige kluif aan heeft en is na het wangedrocht dat Schumacher er van maakte eindelijk terug in eer hersteld. Uiteindelijk heeft The Dark Knight Returns als slotstuk in een trilogie uiteraard de taak om alles netjes af te ronden en dan zijn er altijd fans die teleurgesteld de zaal verlaten. Het hielp ook niet dat op het internet te vaak foto’s verschenen die belangrijke plotelementen rond het einde uit de doeken deden.
De toekomst
De toekomst van Batman op het witte doek ligt voorlopig bij Superman. In het in 2015 te verschijnen Man of Steel II (beter bekend als Batman vs. Superman) zal Batman voor het eerst samen op het scherm te zien zijn met Superman. Comicgeeks zijn sinds The Avengers niet meer zo massaal klaar gekomen dan toen dat nieuws bekend gemaakt werd. Uiteraard kwamen al snel de toortsen boven toen bekend werd gemaakt dat Christian Bale er geen zin meer in had en dat niemand minder dan Ben Affleck de rol van Bruce Wayne/ Batman zal vertolken. Ben Affleck, inderdaad. De man die vol tranen ‘Harry I love you’ schreeuwde in Armageddon naar Bruce Willis. De tonnen kritiek die Affleck over zich heen kreeg deed meteen terug denken aan de reacties op Ledger, en we weten allemaal wat dat voor resultaat had. Waarom zouden we dan niet met zijn allen gewoon Affleck geen kans geven? Omwille van die paar miskleunen die de man op zijn palmares heeft? Omwille van DareDevil? Bekijk even het recente Hollywoodland en je begrijpt meteen waarom Affleck in het vizier kwam om Bruce Wayne te spelen. Reken daar bovenop dat de man een kin heeft die uit graniet gehouwen lijkt, maar vooral zich ook ontpopt heeft tot een begenadigd cineast. Met Gone baby gone, The Town en Argo heeft Affleck bewezen een goede filmmaker te zijn die een interessante toekomst voor zich heeft achter de camera. Het zou me dan ook weinig verbazen dat er in het contract van de man een clausule staat rond het zelf regisseren van een Batman-film in de toekomst. Zolang onze geliefde vleermuis niet met een Boston-accent spreekt ziet die toekomst er in de zalen dan ook hoopgevend uit.
