Microsoft. Een naam die ooit gelinkt stond aan saaie systemen zoals Windows, Word, Excel en Powerpoint. Toch wist Microsoft met de eerste Xbox een flinke stap te zetten in de gaming industrie en het op te nemen tegen grootmacht Sony. Waar Windows de grootste inkomstenbron was, werd de Xbox snel de meest interessante. Een aspect van het bedrijf dat groeide en groeide. Een console die niet meer weg te denken is uit de huiskamer van miljoenen gamers. Een bedrijf dat begon met Excel dat niet meer weg te denken is van de grootste gamingbeurs ter wereld.
Want Microsoft is een relatief jonge speler op het gebied van de console. Pas in het jaar 2000 was het bedrijf voor het eerst aanwezig op de E3 om daar hun eigen krachtpatser te tonen. Jaren nadat bedrijven als Nintendo, Sony en Sega de beurs hadden weten te domineren. Nee, de start van het nieuwe millennium was het jaar waarin Microsoft de grote X-doos liet zien. Want dat was de Xbox, een doos met daarop een grote X. Tenminste, als we de aanwezige pers moesten geloven, want niemand kon de console zomaar zien. Deze was zeer exclusief achter gesloten deuren. Toch wist de Xbox weinig indruk te maken. De personen die de console zagen wisten niet echt wat ze er mee moesten doen. Er waren namelijk nog geen games te zien. Microsoft had een zeer krachtige console in handen, krachtiger dan de PlayStation 2 en de Nintendo Dolphin (die later de Gamecube zou gaan heten), maar de ondersteuning van games was ver te zoeken. Sega overtrof Microsoft op de E3. Hoewel de Dreamcast al gestorven was, ging deze in sommige delen van de wereld nog erg sterk. De belofte van SegaNet, een online mogelijkheid op de console, trok alle aandacht. De Xbox was niet meer dan een lege huls. Meest interessante game op de beurs was voor velen Halo, een game die exclusief op PC en Mac zou gaan verschijnen.
Wat een jaar kan betekenen. Het jaar 2001 was zo enorm anders. De Sega Dreamcast, vorig jaar nog de grote favoriet op de E3, was gestorven en Sega liet weten dat ze helemaal klaar waren met het systeem. Ze zouden zich op software gaan richten, niet meer op hardware. Microsoft stond aan de zijlijn te trappelen om het gat te dichten dat Sega open liet. Net voor de E3 werd bekend dat de console dat jaar nog zou gaan releasen en Microsoft wist de beurs te gebruiken om alles van het vorige jaar goed te maken. Waar er in 2000 geen games waren, waren er nu meer dan tachtig stuks aanwezig. Halo bleek exclusief naar het platform te komen en mensen werden ook bijzonder warm van titels als Munch’s Oddysee, Dead or Alive 3 en Dino Crisis 3. Microsoft werd ineens als geduchte speler gezien op de consolemarkt. Leuk feitje is dat Kameo: Elements of Power dit jaar door Rare getoond werd als exclusieve game voor de Gamecube. Ook dat liep anders. Toch was Microsoft er nog niet. Een jaar later had het bedrijf vier miljoen consoles verkocht (tegenover 30 miljoen PlayStation 2-systemen), maar Microsoft had een bijzonder interessante strategie om terug te slaan. Op de E3 van 2002 werd Xbox Live aangekondigd als dé plek voor online gaming; een plek die Xhet overigens nooit meer af heeft hoeven staan. Dat Halo 2 zou verschijnen met complete ondersteuning voor Live kon rekenen op flink wat gejuich. Met 300 games in ontwikkeling voor het systeem (waarvan er 200 dat jaar nog verschenen) leek de toekomst interessant voor de Xbox-bezitter.
Een jaar later bleek dat Microsoft goed had ingezet. In 2003 stonden mensen massaal in de rij voor Halo 2, Doom 3 kwam naar het systeem en Rare zou een remake van Conker brengen. In 2004 waren er flink wat geruchten rondom de Xbox 2, maar deze was niet aanwezig. Het was Nintendo die hier sprak over de Nintendo Revolution (die later als Wii verkrijgbaar zou zijn), maar welke niet aanwezig was en Sony bracht de PSP. Microsoft had geen nieuwe hardware. Wel waren er inmiddels een miljoen gamers online aan het spelen via Xbox Live en kondigde de studio aan dat Electronic Arts ook hun games zou gaan ondersteunen met Xbox Live-mogelijkheden. Het klinkt nu te bizar voor woorden, maar er was een tijd waarop je FIFA niet online kon spelen op consoles die wel online konden. In 2005 toonde Sony de PlayStation 3 tijdens de E3, dus iedereen ging er vanuit dat de Xbox 2 ook aanwezig zou zijn. Microsoft moest toch tegengas geven? En dat deed het bedrijf dan ook. Vlak voor de E3 onthulde Microsoft de Xbox 360 via een liveshow op MTV. Volgens Microsoft was het de meest krachtige console tot op heden. Iets wat Microsoft tijdens de E3 maar al te graag liet zien. De term ‘next-gen’ werd vaker dan eens genoemd en de stand op de beurs zelf was gevuld met trailers en demo’s van games die in HD te spelen waren. Echter bleek snel dat deze niet op daadwerkelijke Xbox 360-systemen liepen maar op krachtige Apple G5’s. Maar het werd duidelijk. Waar ooit de consolewars draaide rondom Sega en Nintendo, werd dat nu overgenomen door Sony en Microsoft.
In 2006 was de PlayStation 3 speelbaar op de E3. Microsoft had de Xbox 360 inmiddels al in de winkels liggen. Microsoft wist tijdens de E3 indruk te maken door twee speciale aankondigingen. Grand Theft Auto IV werd onthuld door het bedrijf en zou naar het systeem komen (daar waar eerdere GTA’s altijd eerst naar PlayStation gingen). Maar de grote klapper was de eerste trailer van Halo 3. Een game die liet zien wat de kracht van de Xbox 360 nu echt was. Verder was dit ook het jaar waarin we kennis mochten maken met Gears of War. Het was de perfecte afsluiter voor Microsoft, voor hun laatste E3. Tenminste, dat is wat gedacht werd. In 2007 stierf de beurs zelf. Weg waren de grote persconferenties. Weg waren de booths waar je kon spelen. Niets van dat alles. De E3 verhuisde naar hotelkamers. Kleine, intieme presentaties werden gegeven. Microsoft toonde hier Rock Band, Rock Band en Halo 3 was speelbaar. Daarnaast bleek dat dat Xbox exclusieve DLC plannen rondom GTA IV had weten te bemachtigen. Dat iedereen negatief reageerde op deze E3 deed de ESA (de organisatie) niet veel. In 2008 was de E3 weer klein, al was het wel weer in het beursgebouw in Los Angeles. Dit keer werd er echter maar één hal gebruikt. Microsoft wist de E3 te gebruiken om ‘the New Xbox Experience’, een compleet redesign van het menu van de Xbox 360 aan te kondigen. Schokkerend was dat Final Fantasy XIII als eerste zou gaan verschijnen op Xbox 360 en later pas op PlayStation. Het was ook het jaar van Wii Music. Ofwel; hoe Nintendo de plank compleet mis sloeg.
In 2009 mocht de E3 weer de E3 zijn. De ESA nam de klachten serieus en de beurs mocht weer groeien en zijn zoals we ‘em kende. Het was dit jaar dat Microsoft revolutionair bezig was met Project Natal, een bewegingen en geluiden detecterende camera die ervoor ging zorgen dat je helemaal geen controller meer nodig had. Steven Spielberg verscheen zelfs op het podium om aan te geven dat hij spannende plannen had voor de techniek. Peter Molyneux’s demo Milo blies de pers weg. Een digitale jongen reageerde op bewegingen en reacties van de speler. In 2010 werd Project Natal tijdens de E3 omgedoopt tot ‘Kinect’. Met titels als Dance Central, Kinectimals, Your Shape: Fitness Evolved en Kinect Star Wars zette Microsoft vol in op het stukje hardware. En het was niet de enige hardware, ook de Xbox 360 Slim werd hier onthuld. Maar toch ging het fout: Microsoft sloeg de plank mis door de conferentie te laten draaien om entertainment in plaats van games. Natuurlijk, Call of Duty: Black Ops, Halo: Reach, Fable III en Gears of War 3 lieten menig hartje harder kloppen, maar er werd te veel aandacht opgeëist door de Kinect, het menu van de Xbox en ESPN. Terwijl Sony tijdens de E3 in 2011 de PlayStation Vita introduceerde, ging Microsoft terug naar de gamer. Titels als Mass Effect 3, Gears of War 3, Ryse, Halo: Anniversary Collection en Forza 4 stalen de show. En Master Chief keerde terug met Halo 4. Het publiek was wild. Microsoft had zich herpakt.
Dat niet alleen Microsoft wel eens een flater begaat tijdens de E3 bewees Sony in 2012. Met Wonderbook poogde Sony daar een boek op magische manier tot leven te brengen. Iets wat fout ging, dodelijk saai was en mensen deed twijfelen. Microsoft speelde tijdens deze E3 in op het tweede scherm door de introductie van Smartglass, een app voor mobiele telefoons en tablets die je tijdens het gamen kon gebruiken voor meer informatie of bijvoorbeeld het uitnodigen van vrienden. Met Halo 4, Call of Duty: Black Ops 2, South Park: The Stick of Truth, Resident Evil 6, Madden NFL 2013, FIFA 2013, Forza Horizon, en Tomb Raider hadden ze geen verkeerde titels op het podium. In 2013 veranderde er iets. Nintendo besloot geen persconferenties meer te geven. Dat terwijl Microsoft dit jaar wist te gebruiken om de volgende generatie in te luiden. Microsoft bracht nieuwe hardware naar de E3 in de vorm van de Xbox One. Met een valse start (altijd online, geen mogelijkheid om games uit te lenen) werd de Xbox daar in de markt gezet voor een prijs van 499 dollar. Titels die op het apparaat moesten verschijnen waren Dead Rising 3, Ryse: Son of Rome (wat een compleet andere titel was dan eerder aangekondigd werd) en een nieuwe Halo. Sony wist de aankondiging van de Xbox One te gebruiken om de Amerikanen goed voor schut te zetten tijden de aankondiging van de PlayStation 4. Het was hard tegen hard, maar Microsoft had enorm veel fouten gemaakt en zieltjes verloren. Intern werden er mensen ontslagen en werd er veel veranderd rondom de Xbox One.
Met 48.900 bezoekers was het druk tijdens de E3 van 2014. Forza Horizon 2, Rise of the Tomb Raider, Evolve, Dragon Age: Inquisition, Sunset Overdrive, Project Spark, Ori and the Blind Forest, Halo 5: Guardians, Crackdown 3, Killer Instinct Season 2, Halo: The Master Chief Collection en Phantom Dust, Microsoft wist uit te pakken en de problemen van het jaar daarvoor recht te trekken. De console was inmiddels te koop en de problemen die op de E3 verkondigd werden waren verdwenen. De top rondom de Xbox was ontslagen en Phil Spencer was net aangesteld als hoofd van de Xbox-Divisie. Een belangrijke keuze in de geschiedenis van de console. In 2015 besloot Bethesda voor het eerst ook een conferentie te geven. De ogen stonden echter gericht op Microsoft. Onder Phil Spencer was de draai op de E3 inmiddels gevonden. Games, games, games. En die waren dan ook groots aanwezig. Publieksfavorieten waren Plants vs. Zombies 2: Garden Warfare, Dark Souls III, Ashen, Beyond Eyes, Ion, Rare Replay, Sea of Thieves en Gears of War: Ultimate Edition. De eerste beelden van Halo 5: Guardian, Forza Motorsport 6 en Fallout 4 (welke mods zou kunnen gebruiken op de Xbox One) lieten het internet ontploffen. Uiteraard was er tijd voor ‘verplichte nummers’ zoals Rainbow Six: Siege, Rise of the Tomb Raider, Fable Legends, Gears of War 4 en Minecraft. Waar deze persconferentie echter altijd voor herinnerd zal worden is de introductie van backwards compatibility en de introductie van de HoloLens. Door de backwards compatibility konden Xbox 360-games gespeeld worden op de Xbox One en de HoloLens is, hoewel deze nooit bedoeld is voor games, een geniaal stukje techniek dat VR en AR-technieken met elkaar versmelt.
In 2016 zette ook Sony hoog in op VR met hun PlayStation VR. Echter, Microsoft negeerde het concept volledig. Microsoft onthulde tijdens haar show de Xbox One S, een kleinere en snellere versie van de Xbox One, inclusief HDR en 4K-ondersteuning. Interessanter was de tease richting Project Scorpio, de meest krachtige en indrukwekkende console ooit gebouwd. Naast een hele hoop toffe titels (Halo Wars 2, Inside, Tekken 7, Gears of War 4, Killer Instinct, ReCore, Scalebound, Sea of Thieves, Forza Horizon 3, Dead Rising 4 en State of Decay) nam Microsoft ook de tijd om Xbox Play Anywhere aan te kondigen: een programma wat gamen op Xbox en PC samenbrengt. Koop het spel op het ene systeem, krijg het gratis op het andere. De demo van Final Fantasy XV oogde fraai en met Xbox Design Lab kon je je eigen controllers voor de Xbox One maken.
In 2017 werd de Xbox Scorpio in omgedoopt naar Xbox One X. De meest krachtige console aller tijden, met een release later dat jaar. Microsoft bracht 42 games met zich mee, waarvan er 22 exclusief voor Microsoft waren. Dat de One X de meest fraaie beelden op je TV kon toveren werd bewezen met Forza Motorsport 7, Assassin’s Creed Origins, Metro: Exodus, State of Decay 2 en de aankondiging dat oudere games een gratis patch zouden krijgen om ook in 4K te spelen te zijn. Games als Gears of War 4, Halo 5, Halo Wars 2 en Forza Horizon 3. Sea of Thieves was wederom een aanwezige titel en iedereen viel nogmaals voor de stijl van Cuphead. Crackdown 3 liet van zich horen en Super Lucky’s Tale bracht een kleurrijke game voor de kleinere gamers. Met een pianist op het podium werd Ori and the Will of the Wisps aangekondigd en zagen we dat Middle-earth: Shadow of War er fantastisch uitzag in 4K.Na al die games kwam Phil Spencer nog eventjes met een bommetje. Backwards Compatibility is gigantisch op de Xbox One. Spelers spelen de Xbox 360-games met liefde op het nieuwe platform. Maar er kwam veel feedback: gamers willen meer. Daarom kondigde Microsoft aan dat ook games van de originele Xbox speelbaar gaan zijn op de Xbox One. De zaal ontplofte.
Microsoft heeft dus zijn hoogtepunten op de E3 mogen beleven. Echter, elk hoogtepunt staat gelijk aan een dieptepunt. Waar ze het ooit opnamen tegen Sony, in de generatie van de Xbox 360 duidelijk wonnen van de Japanners en daarna hun voorsprong in moesten leveren, blijft Microsoft aan de weg timmeren. Dat dit jaar een hele belangrijke gaat zijn voor Microsoft is duidelijk. De plannen van Phil Spencer op gebied van hardware en services zijn duidelijk. Nu gaat hij zijn visie op games met ons delen. En dat is waar we allen zo hard op zitten te wachten. De E3 is hier, en Microsoft ook!
