Nee, Far Cry 5 is niet de grote revolutie waar sommigen onder jullie op gehoopt hebben. Onder de laag van religieuze waanzin en ruraal Americana zit nog steeds hetzelfde Far Cry verborgen. Je neemt het grotendeels in je eentje op tegen een overweldigend aantal mafkezen die geleid worden door een nog grotere mafkees, terwijl je zowel het plaatselijke verzet als de ongetemde natuur om je heen als troeven gebruikt. Het is die formule die in Far Cry 3 werd verfijnd die nog steeds het fundament vormt waar ook deel vijf op is gebouwd. De grote vraag die zoiets stelt voor een review is uiteraard simpel. Is Far Cry 5, zoals deel vier verweten werd, grotendeels een herhalingsoefening in een ander jasje, of wegen de vele verfijningen van de formule toch zwaar genoeg door om uit de schaduw van Vaas te komen?
Initieel kun je dus niet om de indruk heen dat Far Cry 5 meer van hetzelfde serveert. Je voert nog steeds chaotische vuurgevechten in een open wereld waar je ook uit je doppen moet kijken voor het plaatselijke fauna en al erg snel dokter je manieren uit om die beestenboel in je voordeel te gebruiken. Het voelt erg vertrouwd aan om wederom outposts te veroveren met een pijl en boog en de hulp van een bijtgrage beer. Je zou het haast een deja vu kunnen noemen als het zo leuk niet was. Het belangrijkste is echter dat wanneer je het vanop een afstandje gaat bekijken het wel opvalt dat, hoewel de kern van de vorige Far Cry-games behouden blijft, er wel degelijk meer dan genoeg verfijnd is aan deze titel om indruk te maken. Het is vooral opvallend dat de game stukken strakker uit de hoek komt. Vergeet bijvoorbeeld dat achterhaalde idee van torens op klimmen om delen van de map te unlocken, waarna er een shitload aan icoontjes tevoorschijn komt. De game maakt er aan het begin, wanneer je een toren op moet, even de grap over dat je het niet constant zal moeten doen,en dan ben je er ook echt klaar mee. De manier waarop je in Far Cry 5 je bezigheden vind is stukken organischer dan het vroeger was. Je stuit gewoon vanzelf op bezigheden tijdens het exploreren, ontmoet mensen die je missies geven tijdens het praten. Het voelt stukken fijner aan om geen checklist van twintig objectieven te krijgen die je moet afvinken zoals vroeger, maar dat je gewoon op onvoorspelbare wijze in missies en zij-opdrachten terecht komt. Uiteraard heb je in Far Cry 5 ook geen gebrek aan dingen om je mee bezig te houden en zal je ook hier met meerdere dingen tegelijk bezig zijn, maar de manier waarop alles zich ontvouwt flowt stukken beter. Far Cry 5 maakt zijn spelwereld op die manier een stuk opwindender en geloofwaardiger, omdat je niet bezig bent met wat je nog allemaal moet doen, maar spelenderwijs ontdekt wat je nog allemaal kan doen.
Wat de game ook vooruit helpt is dat het Montana in deze game stukken kleiner is dan het Kyriat van Far Cry 4 of de eilanden in deel drie. De spelwereld is op die manier gecondenseerd tot een soort speeltuin die behoorlijk vol aanvoelt. Je merkt dat ze bij Ubisoft hun uiterste best gedaan hebben om de sfeer en de ongerepte natuurpracht van Montana te implementeren in een sandbox waar vanalles te zien en beleven is. Je hoeft in het ironisch genaamde Hope County van Far Cry 5 echt niet ver te reizen om in avonturen en problemen te belanden, en zo hoort het ook te zijn. Je hoort vaak sandbox-games toeteren over hoe groot de oppervlakte van de gamewereld is, hell… Far Cry 4 deed dat zelfs, maar wat boeit oppervlakte als er niks boeiends in te beleven valt? Wat heb je met tientallen kilometers aan speelterrein als ik toch constant ga fasttravelen? In het geval van Far Cry 5 kan ik toch zeggen dat ik zelden de neiging had om de reis naar een objectief te skippen, gewoon omdat ik in het Montana van de game geloofde.
De spelwereld is dus de grote ster van de game, laat me daar duidelijk in zijn. Als je ook maar een beetje gevoelens hebt voor Americana en die karakteristieke Amerikaanse natuur, dan ga je gewoon helemaal kicken op de doeltreffende manier waarop Hope County, Montana van je scherm spat. Het zou haast gezellig zijn als je niet om de haverklap belaagd zou worden door de religieuze fundi’s van Eden’s Gate die de antagonisten vormen in de game. Ik ben een beetje verdeeld over hoe goed die halve zolen werken als tegenstanders voor je in de game, en als narratieve kapstok. De cult is uiteraard geïnspireerd door het huidige politieke klimaat en haat groeperingen als de Westboro Baptist Church. Dee game doet zelfs erg hard aan Waco terugdenken, toen een sekte in dat plaatsje in ’93 een veldslag besloot uit te vechten met de FBI en ATF toen die hun leider probeerden te arresteren, 81 mensen kwam uiteindelijk om waaronder 21 kinderen. Far Cry 5 start vanuit een soortgelijk uitgangspunt. Als deputy sheriff probeer je aan het begin van de game sekteleider Joseph Seed te arresteren, wat uiteraard gruwelijk fout loopt en een burgeroorlog ontketent. Het levert gruwel op en doet Far Cry 5 af en toe richting het horrorgenre aanschurken, maar het mist toch wat nuance. Joseph Seed is eng, maar mist toch echt wel het griezelige charisma van een Pagan Min of een Vaas Montenegro. De sekteleden van Eden’s Gate zijn smeerlappen, maar hoe ze dat geworden zijn is iets dat de game nauwelijks exploreert. Het verhaal van Far Cry 5 is niet bekommerd met vragen over religieus extremisme, wapenbezit en radicalisering, eerder over hoe je zo cool mogelijk boosaardige sekteleden kan afknallen. Dat is ergens jammer. Net zoals het jammer is dat sommige sekteleden gedrogeerd aan het vechten zijn. Je merkt dat sekteleden onder de invloed zijn van de drug als er een groene wolk rond hun kop hangt, iets dat hen een soort moordzuchtige zombies maakt. Het dieptepunt van de game is zelfs een heuse bossfight, inclusief levensbalk, met zo een druggie die over heel de omgeving stuitert. Het is idioot en doet jezelf de vraag stellen of je nu tegen fundamentalisten of junkies aan het vechten bent? Dat er op verhalend vlak problemen zijn met Far Cry 5 voor mij is dus wel duidelijk. De game probeert gruwelijk uit de hoek te komen met kruisigingen, maar doet wel verdomd hard zijn best om nooit te moeten erkennen dat het geloof van Eden’s Gate gebaseerd is op het Christelijke. De soep wordt in de game nooit zo heet gedronken als ze in de promocampagne van de game geserveerd werd, en op dat vlak kan je de makers met wat slechte wil een gebrek aan lef en visie verwijten.
Maar daar staat dus die heerlijke spelwereld tegenover, die meer dan genoeg fun bevat om het flauwe verhaal en ietwat fletse tegenstanders te compenseren. Alles wat je doet in die wereld is bedoeld om je uit te leven, en veel van het bezigheidswerk uit de vorige games is gewoon weggeknipt in deze game. Vergeet het uren jagen op specifieke beesten om een grotere portemonnee of wapenbuidel te kunnen maken, als je in Montana jaagt doe je dat voor geld verdienen. Je personage uitbouwen doe je door middel van een perksysteem en die unlock je door challenges te voltooien die je al spelende automatisch bekomt of door upgrades te vinden in de verlaten bunkers van preppers. Die bunkers zijn best een grappig idee, want enerzijds heb je de game die zegt dat die zogenaamde doomsday preppers het wel degelijk bij het juiste einde hadden door zich te bewapenen voor een nakende burgeroorlog, maar zodra het uit de hand liep waren ze blijkbaar de eerste om het hazenpad te kiezen. Mazzel dat niet iedereen eieren voor zijn geld koos, want gelukkig is er in Far Cry 5 ook hulp te krijgen om je bij te staan in de vaak chaotische vuurgevechten. Je kunt uiteindelijk kiezen uit zes menselijke kompanen en drie dieren om je een hand of pootje te helpen en dat levert verrassend leuke hulp op. Je hebt een sniper genaamd Grace die je assisteert of Nick Rye die je luchtsteun verleent of een dude met een vlammenwerper. Erg leuk allemaal, maar de dieren zijn helemaal heerlijk. Het doet een beetje denken aan Far Cry Primal, maar dat maakt het niet minder leuk om een dolle beer genaamd Cheeseburger op een outpost los te laten. Je wisselt al snel tussen je favorieten naargelang het soort missie, maar het wordt helemaal brilliant wanneer je de leadership-perk vrijspeelt en je er twee kunt meenemen. Lekker stealthy met je pijl en boog een outpost infiltreren terwijl Boomer de hond vijanden aangeeft en Peaches de poema ze vervolgens stilletjes de strot doorbijt. Het levert heerlijk leuke gameplay op. Daar schuilt voor mij de grote kracht van Far Cry 5. Het verhaal mag dan wel wat zwak zijn, maar er is genoeg fun te beleven omwille ervan dat je het bijna door de vingers gaat zien. Of je nou een moeilijk bereikbare bunker probeert te ontdekken, een groep gijzelaars probeert te bevrijden, bommen dropt op cultisten vanuit een vliegtuigje of gewoon ontspannen wat gaat vissen in een beekje, er valt gewoon heel wat plezier te beleven in het Hope County van Far Cry 5.
Als solo-ervaring staat Far Cry 5 als een huis, maar daar stopt de game uiteraard niet. Je kan de game volledig in co-op uitspelen, wat meteen verklaart waarom je hoofdpersonage een volledig gebrek aan identiteit mist. Ik heb het nog niet geprobeerd, maar je merkt aan de opbouw van de missies dat het spel zich wel degelijk leent voor leuke co-op. Het is volledig optioneel, dus als je gewoon op je eentje wil spelen met behulp van de kompanen en dieren, dan ga je niks missen, maar als extra mogelijkheid kan co-op echt wel tellen. Een andere erg sterke extra is Far Cry Arcade waar je op niet al te ingewikkelde wijze zelf je levels kunt maken en delen met de community. Er zitten nu al enkele pareltjes tussen de beschikbare levels zoals sniper missies, een gevecht waarin je het als beer opneemt tegen kalkoenen en en spookhuis. Hopelijk gaat de community hier nog verder mee aan de slag en kunnen we meer leuke dingen spelen op die arcade kasten die je overal in Hope County vind. Het levert in elk geval extra spelplezier op die je geld en perks oplevert voor de hoofdgame, en dat is uiteraard een slim staaltje gamedesign, zoals wel meer dingen in Far Cry 5.
De verhaalvertelling en de slechterik zijn aan de zwakke kant, maar het is gelukkig niet daar dat Far Cry 5 op steunt. Onder alle gemiste kansen met het uitgangspunt van een sekte religieuze fundamentalisten schuilt namelijk een indrukwekkende sandbox vol avonturen om te beleven en chaos om te veroorzaken. Het mag dan misschien niet de revolutie zijn die Origins was voor de Assassin’s Creed-games, maar als evolutie kan het tellen. Dit is Far Cry in zijn meest gestroomlijnde, leuke vorm.